ابزار دقیق، به علمی در صنعت گفته می شود که با کمک آن بتوان کمیت های مختلف را بطور دقیق اندازه گیری کرد. هر پارامتر فیزیکی را می توان با ابزار دقیق بررسی کرد.

پارامترهای مانند فشار، سطح، جریان، دما، رطوبت و… . آن ها می توانند تغییرات ایجاد شده در صنایع مختلف را به نحوی تغییر دهند که برای اپراتور دستگاه قابل درک باشد. نتیجه ای که ابزار دقیق ارائه می دهند بسیار کامل و دقیق است و احتمال بسیار کمی برای خطای آن ها وجود دارد.

استفاده از ابزار دقیق به چه تاریخی باز می گردد؟

بطور دقیق نمی توان زمان دقیقی را برای اختراع و استفاده از ابزار دقیق معرفی کرد. اما می توان گفت که 2600 سال قبل از میلاد مسیح، اولین کسانی که از ابزار دقیق استفاده کردند مهندسان رومی بودند. آن ها می توانستند با ابزارهای که ساختند، ارتفاع سنگ های عظیم مورد استفاده در خانه هایشان را اندازه گیری کنند. شاید ابزارآلات آن ها مانند امروزه پیشرفته نبوده است اما با آن ها می توانستند پارامترهای مختلفی را اندازه گیری کنند.

علم ابزار دقیق و اجزای سازنده آن

می توان گفت که استفاده از ابزار دقیق به راحتی امکان پذیر نیست و برای کمک گرفتن یا ساخت آن ها نیاز است که علم ابزار دقیق را به درستی شناخت. این علم سه بخش اصلی دارد. بخش اول که اندازه گیری پارامترهای منختلف را برعهده دارد.

بخش دوم که کنترل پارامترها و بررسی آن ها را انجام می دهد. و بخش سوم که پاسخ مناسبی به تجهیزات کنترل کننده ارسال می کند. ارسال پاسخ از طریق محرک های مانند پالس های الکتریکی انجام می شود. این سه اصل با همکاری یکدیگر علم ابزار دقیق را تشکیل می دهند.

انواع ابزار دقیق در صنایع

ابزارهای دقیق را براساس عملکرد و وظیفه ای که دارند به انواع مختلفی می توان تقسیم کرد. هر یک از آن ها برای اندازه گیری پارامتر مشخصی استفاده می شود و بسیار دقیق هستند. در زیر ابزار دقیق را براساس نوع آن ها به شما معرفی کرده ایم؛

سنسورها

سنسورها کمک می کنند تا یک پارامتر را بطور دقیق اندازه گیری کرد. در کمیت های مختلفی می توان از سنسور کمک گرفت مانند دما، فشار، فلوی مایعات، رطوبت، PH گازهای شیمایی و… . سنسورها کاربردهای دیگر مانند وجود یا عدم وجود یک پارامتر را هم انجام می دهند مانند سنسورهای نوری و یا انواعی از سنسورهای دما.

نمایشگرها

نمایشگرهای ابزارهای دقیقی هستند که از راه بصری برای اندازه گیری فعالیت می کنند. آن ها مقدار عددی پارامتر را در اتاق های فرمان و یا تابلو کنترلی نشان می دهند. برای مثال آن ها می توانند فشار روغن هیدرولیک یا دمای هیتر را اندازه نمایند. نمایشگر یا ریکوردر می تواند  اطلاعت بدست آمده را ذخیره کند و و حتی تغییرات محرک را بررسی کند.

دیتا لاگرها

دیتا لاگرها می توانند اطلاعات بدست آمده را ثبت کنند. آن ها اطلاعات بدست آمده از یک آزماییش را می توانند ثبت کنند و یک ازمایش را بطور دقیق کنترل کنند.

مبدل

مبدل که نام دیگر آن ترانسدیوسر است می تواند پارامترهای اندازه گیری شده را به سیگنال اکتریکی تبدیل کند. زمان استفاده از مبدل ها باید توجه کنید تا مبدل منتخب شما از نوعی باشد که می توان پارامترهای فیزیکی را به پالس های الکتریکی تبدیل می کند.

کنترلر

کنترلرها بخشی اصلی هستند که فرایند اندازه گیری در صنعت را کنترل می کنند. آن ها براساس داده های بدست آماده، دستور لازم را به دستگاه ها میفرستند تا فرآیند به درستی پیش برود. هسته اصلی و مرکزی هر صنعتی را کنترلرها تشکیل می دهند.

کاربرد ابزار دقیق چیست؟

این روزها با پیشرفت روزافزون صنایع مختلف، ابزار دقیق یکی از اصلی ترین بخش ها محسوب می شود و آن ها توانسته اند در همه صنایع مختلف کاربردهای خاص خودشان را داشته باشند.  برای مثال در صنایع نفت و زیر شاخه های آن که تولید سیالات را انجام می دهند، با کمک ابزار دقیق میزان مایعات یا پارامترهای دیگر خط تولید را بررسی می کنند.

کمترین خطا می تواند در صنعت نفت، خسارت های جبران ناپذیر یا حتی سنگینی ایجاد کند. کاربرد دیگر این ابزار در صنعت سیمان و معادن است. در این صنعت نیز با کمک ابزار دقیق، سطح سیلوهای ذخیره سازی سیمان یا میزان فشار دیگ بخار را اندازه گیری می کنند.

از دیگر کابردهای ابزار دقیق می توان به بررسی و اندازه گیری ولتاژها در صنایع برقی اشاره کرد که یک وظیفه کاملاً مهم و اساسی است.

چه مقادیری را با ابزار دقیق می توان اندازه گیری کرد؟

• فشار
• دما
• رطوبت
• جریان
• دیفرانسیل
• سطح
• چگالی
• ویسکوزیته
• تابش
• و غیره